Obezite, yalnızca fiziksel sağlık değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal boyutlarıyla da ciddi bir küresel sorun haline geldi. Sincan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ruh Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Barış Yılbaş, obezitenin psikolojik nedenlerine dikkat çekerek, yeme bozuklukları ve stresin obezite gelişiminde önemli rol oynadığını vurguladı.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde erişkin nüfusun yüzde 16’sı obezite tanısı almış durumda. Yapılan modellemelere göre 2030 yılına kadar 1 milyar kişinin obeziteyle mücadele etmesi bekleniyor.
"Tıkanırcasına Yeme Bozukluğu"na Dikkat
Doç. Dr. Yılbaş, özellikle son dönemde dikkat çeken “tıkanırcasına yeme bozukluğu” hakkında şunları söyledi:
“Bireyler ihtiyaçlarının çok üzerinde miktarda yiyeceği kısa sürede ve genellikle yalnızken tüketiyor. Bu bozukluk, obeziteyi tetikleyen ciddi bir risk faktörü.”
Bu durumun temelinde ise psikolojik faktörler yer alıyor. Özellikle stres, anksiyete, yorgunluk ve duygusal zorlanmalar, bireyleri yeme davranışına yönlendiriyor. Yüksek kalorili, yağlı ve şekerli gıdaların beynin ödül sisteminde geçici haz ve rahatlama hissi yarattığı, bu nedenle bireylerin yemeği bir baş etme yöntemi olarak kullanabildiği belirtiliyor.
Obezitenin Psikososyal Boyutu
Toplumda obez bireylerin karşılaştığı damgalama, kişilerin sosyal çevreden uzaklaşmasına ve yalnızlaşmasına neden oluyor. Bu da yeme davranışlarını daha da olumsuz etkileyerek kısır döngüye yol açabiliyor. Obeziteyle mücadelede sadece tıbbi değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal destek de hayati önem taşıyor.
Teknoloji Bağımlılığı ve Obezite Arasındaki İlişki
Doç. Dr. Yılbaş, aşırı ekran maruziyeti ve hareketsizlik gibi teknolojik alışkanlıkların da obeziteye zemin hazırladığını belirtiyor. Özellikle çocukların yemek sırasında telefon, tablet ya da bilgisayar kullanması, yeme farkındalığını azaltıyor. Bu durum, tokluk hissinin fark edilmemesine ve yeme davranışının bilinçsiz hale gelmesine neden olabiliyor.
Çözüm Önerileri: Bilinçli Beslenme ve Aktif Yaşam
Uzmanlar, obeziteyle mücadelede şu konulara dikkat çekiyor:
-
Yeme farkındalığının artırılması
-
Stres yönetimi ve psikolojik destek
-
Çocukların yaşına uygun spor ve sosyal etkinliklere yönlendirilmesi
-
Aile içi iletişim ve bilinçli medya kullanımı
-
Yeme alışkanlıklarının psikolojik nedenlerinin dikkate alınması
Obezitenin etkili şekilde önlenebilmesi için multidisipliner bir yaklaşım, bireysel farkındalık ve toplumsal destek büyük önem taşıyor.