Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), elektronik ticaretin artışıyla birlikte dijital ödeme sistemleri üzerinden elde edilen gelirleri detaylı biçimde analiz ederek önemli bir vergi kaybını ortaya çıkardı. Yapılan çalışmada, 2020 ile 2024 yılları arasındaki sanal POS hareketleri banka verileriyle karşılaştırılarak değerlendirildi. Bu kapsamda, 4 bin 95 kişinin toplamda 37 milyar liralık gelirini beyan dışı bıraktığı belirlendi.

Yapılan tespitlerde, sanal POS cihazları üzerinden yüksek kazançlar elde eden çok sayıda kişinin vergi mükellefi olmadığı ya da eksik beyanda bulunduğu ortaya çıktı. Elde edilen veriler doğrultusunda ilgili kişiler izlemeye alındı.

Çalışma kapsamında tespit edilen örnek vakalardan biri, kayıt dışı ticaretin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Vergi mükellefi olmayan bir şahsın, yalnızca 2024 yılı içerisinde 2 bin 284 sanal POS işlemiyle 67 milyon lira gelir elde ettiği ve bilgisayar sarf malzemeleri sattığı tespit edildi. Bu kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı ve dijital ticaret kaynaklı gelirlerin izlenmesinin etkinleştirildiği vurgulandı.

GİB’in analizine göre, bilgisayar yazılımı, tekstil ve hazır giyim, telefon ve aksesuar satışı ile bilgisayar bileşenleri ticareti gibi sektörlerde faaliyet gösteren birçok kişi gelirini beyan etmeden sanal POS aracılığıyla işlem gerçekleştirdi. Bu kapsamda adı geçen mükelleflerin tamamı izleme programına dahil edildi.

Vergi kaybını önlemek ve kayıt dışılığı azaltmak amacıyla “gönüllü uyum ve izaha davet” süreci devreye alındı. Bu süreçte, mükellefiyet kaydı bulunmayan ya da eksik beyanda bulunan kişilere öncelikle bilgilendirme yapılıyor. Gerekli düzeltmeleri yapanlar için ceza indirimi uygulanırken, sürece uymayanlara doğrudan inceleme ve cezai işlem başlatılıyor. İlk etapta, gelirini gizleyen 561 kişiyle birebir iletişime geçildi.

Bakan Şimşek: “Vergi Kayıplarını Dijital Araçlarla Önleyeceğiz”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dijital altyapıların kullanımıyla vergi denetimlerinin daha etkili hale geldiğini vurguladı. Şimşek, “Sadece sahada değil, dijital araçlarla da kayıt dışı ekonomiye karşı mücadele ediyoruz. Sanal POS ve dijital ödeme sistemlerinden kazanç sağlayan herkes vergisini ödemek zorunda. Önce gönüllü uyumu teşvik ediyoruz, ancak buna uymayanlara yönelik cezai süreçleri devreye alacağız” dedi.